Header Ads

SOSYAL AĞLARIN TÜRKÇEYE OLAN ETKİSİ


SOSYAL AĞLARIN TÜRKÇEYE OLAN ETKİSİ
                                                   1.Yunus YENİÇERİ[1]      2. Rukiye YENİÇERİ[2]

Özet
Bir milletin bilgi, duygu ve düşünce birikiminin, kültürel özelliklerinin bir göstergesi olan dil, insanoğlunun en önemli iletişim aracıdır. Kültürel etkileşim ve değişim ile doğru orantılı olan dil canlıdır ve sürekli gelişim içindedir. İçinde bulunduğu toplumun yaşam tarzındaki değişimler kullanılan dile yeni kelime ve kavramlar eklemektedir.  Son yıllardaki gelişmelerle maliyeti azalan teknolojik aletler her evin vazgeçilmezi durumuna gelmiştir.  Genel Ağ ortamında kullanılmaya başlanan sosyal ağlar da bu vazgeçilmezin en önemli ayağını oluşturmaktadır. Sosyal ağlar aracılığıyla kültürel etkileşimin hat safhaya ulaşması yaşam tarzlarının değişmesine, doğal olarak da kullanılan dilde değişimlere neden olmaktadır. Bu çalışmada ise sosyal ağların Türkçeye olan etkisi araştırma amacı olarak seçilmiştir. Nitel bir araştırma olan bu çalışma, tekil tarama modeli kullanılarak Gültepe İmam Hatip Ortaokulu öğrencileri üzerinde araştırma yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Türkçe 1, Sosyal Ağlar 2, Etkileşim 3
THE EFFECT OF THE TURKISH SOCIAL NETWORK
 
Abstract
Language is the vehicle of communication by means of which we can express a nation’s information, emotions, thoughts and cultural specialties. Language is always in progress and always related with culture. The changes in the culture and society add new words to the langue. The technological devices with the improvements in that field are found in every house. The social networks are key factors that are used in general network fields are also common. The social network change affects the language that we use in our daily life. Because the culture is affected by the network and technology and this changes our language. İn this workshop we try to understand and figure out the affects of social networks on Turkish language. We choose Gültepe İmam Hatip secondary school students to search this subject.  
Keywords: Turkish 1, Social Network 2, İnteraction 3
 
Giriş     
Dil, hem zihinsel gelişmenin göstergesi hem de anlamanın aracıdır. Bu tanım, dilin çocuğun bilişsel ve sosyal gelişiminde ne denli önemli bir yer kapsadığını açıkça ortaya koymaktadır. Dil aynı zamanda çocuğun sosyal beceriler edinmesinin ve bu becerileri kullanmasının da aracı ve ön koşuludur. Sosyal becerilerin başında gelen iletişim, bunu gerçekleştirecek araç olan dilin de gelişmesine bağlıdır.(Özbay ve Melanlıoğlu,2008, ss.30-45) Dilin özelliklerinden birisi, düşünce ile iç içe olmasıdır. Düşünceler dil yardımıyla ortaya konarak başkalarına iletilir. Düşüncelerin gelişmesini sağlayan temel unsur, kelimelerdir. Kelime ve kavram zenginliği düşünme sürecinde akılcılığa ve düşünce zenginliğine işaret eder.(Budak,2000,s.92) İnsanın kelime ve kavram yönünden zengin bir birikime sahip olması, düşüncede de zengin olmasını sağlar. Bu nedenle Türkçe eğitiminde kelime öğretimine ayrı bir önem verilmesi gerekmektedir. Sosyal ağların son zamanlarda gerek yurt dışında gerekse Türkiye’de sıklıkla kullanılması, eğitimde de kullanılır mı sorusunu ortaya çıkarmış ve bununla ilgili araştırmalara çalışılmaya başlanmıştır.

Son yıllarda bilim ve teknolojideki gelişmeler ve eğitimde internetin yaygınlaşması, sosyal ağların giderek yaygınlaşmasına sebep olmuştur. Türkiye, sosyal ağları etkin bir şekilde kullanan özellikle de Facebook sayfasını en yaygın kullanan ülkelerden birisidir.  “Sosyal ağ sitelerinin kullanım kolaylığı, bilgilerin hızla güncellenebilmesi ve kolaylıkla paylaşılabilmesi kullanıcıların büyük ilgisini çekmiştir. Hem sosyal ağların sayısı, hem de kullanıcılarının sayıları günden güne artarak yayılımları hızlanmıştır. Facebook diğer sosyal ağlardan daha fazla kullanıcı sayısına sahip olması ve öğrenciler tarafından daha fazla tercih edilmesi nedeniyle birinci sırada yer almaktadır” (Akkoyunlu,  ve Soylu, 2011,ss441-453)
“Ülkelere göre son altı ayda facebook kullanım grafiği aşağıdaki şekilde görülmektedir. Buna göre Türkiye, son altı ay içerisinde, Facebook sitesini en yaygın kullanan Dünyanın altıncı ülkesidir”( Socialbakers, 2011)
Tablo I
Ülkelere göre Facebook Kullanım Listesi
Country
1.
155892160
+145 380
+0.09%
50.25%
2.
45019840
+8 596 860
+23.60%
3.84%
3.
43523740
+3 104 880
+7.68%
17.91%
4.
42199880
+14 261 000
+51.04%
20.98%
5.
33597260
+4 243 920
+14.46%
29.87%
6.
31526840
+791 740
+2.58%
40.52%
7.
30485180
+147 740
+0.49%
48.89%
8.
27720300
+1 749 380
+6.74%
27.75%
9.
24104320
+1 051 980
+4.56%
37.22%
10.
23251200
+2 017 020
+9.50%
28.26%

İnternetteki evrensel iletişimde yazı, ses ve görüntü aynı ortamda kullanılmakta; bu durum iletişimi diğer geleneksel medya türlerine göre daha etkin kılmaktadır. Böylece internet; gazete, radyo ve televizyonun üstünlüklerini aynı ortamda bir araya getirerek güçlü bir enformasyon sunumu gerçekleştirmektedir. İnternet kullanıcıları, sanal iletişim sayesinde oluşan ortamlarda farklı kültürlerde yaşayanlarla yakınlaşmakta ve kültürel etkileşim içine girmektedirler. Şüphesiz bu etkileşimden en fazla etkilenen unsurlardan birisi de dilin yapısıdır.(Yaman, 2007) Sosyal iletişim ağları gelişimindeki hız,  pek çok yabancı sözcüğün (blog, pokes, gifts  vb.)  kullanılarak dilimize yerleşmesine neden olmuş, e-posta, anında mesajlaşma programları ve yazı yazılan platformlarda aynı anda bir çok kişinin birlikte haberleşebiliyor, düşüncelerini paylaşabiliyor ya da sohbet edebiliyor olması kullanılan dili farklılaştırmış, düzgün Türkçe kullanımına önem verilmediği için Türkçe zarar görmüştür. Alfabede olmayan harfleri mevcut harflerin yerine kullanmak (v yerine w, k yerine q), bazı harfleri kelimeden atmak (geliyorum yerine geliom), benzer sesli harfleri birbirinin yerine kullanmak (seviyorum yerine sefiom, canım yerine janem), cümleyi yarı Türkçe yarı başka bir dil ile kurmak (okeydir abi ben olayı finişledim geliyorum)   bu duruma örnek verilebilir. Özensizlik, yanlış kullanım, bilinçsiz ve duyarsız kullanımlar, ayrıca gençler arasında çok yaygın olarak argo kullanımı da dil kirliliğine, dilin yozlaşmasına neden olmaktadır. (Akkayunlu, Yımaz Soylu, 2010)
Anlaşmamızı, duygu ve düşüncelerimizi ifade etmekte ki en büyük iletişim aracımız dildir. Dilin bu özelliğinin yanında kültür taşıyıcısı olma, farklı toplulukları bir arada tutma gibi önemli özellikleri vardır. Bu saydığım nedenlerden ötürü ki yetişen neslin dilini iyi kullanması ve kendilerini birbirine bağlayan bu aracın varlığını devam ettirmesi gerekir.
Bu çalışmada hayatımızın bu kadar içinde yer alan sosyal ağların ortaokul öğrencileri üzerindeki etkisini ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Yukarıda öneminden bahsettiğimiz “dilin” sınırlandırılması yapılarak araştırılmaya çalışılacaktır. Bu araştırmaya Gültepe İmam Hatip Ortaokulu 5 ve 8. Sınıf öğrencilerinin kullandıkları Türkçe: ses özelikleri, kelime, söz dizimi ve imlâ olmak üzere dört ana düzlemde ele alınacak ve  “Sosyal medyanın öğrencilerin kullandıkları Türkçeye olan etkisi nedir?” sorusunun cevabı araştırılacaktır.

Yöntem
1.       Araştırma Modeli ( Deseni):
Tekil tarama modeli: Araştırmayı tek değişkene odaklayarak onun belirli bir andaki veya belirli bir dönemdeki değişimini inceleyen model tekil tarama modelidir. Bu araştırmada da sosyal ağların 5 ve 8. sınıf öğrencilerinin kullandığı Türkçeye olan etkisi araştırılmıştır. Bu süreçte öğrencilerin kullandığı Türkçenin nasıllığı, derslerine giren Türkçe öğretmenlerinin görüşlerine dayanarak ortaya konulmuş,  Ek1’deki tabloya göre değerlendirmeler yapılmıştır.



2.       Evren ve Örneklem/Çalışma Grubu:
Bu çalışmada evren tüm 5 ve 8. sınıf öğrencileridir. Ancak bu çalışmada tüm Türkiye’deki öğrencilere ulaşmak çok güçtür. Örneklem olarak İstanbul’un Kâğıthane ilçesinde bulunan Gültepe İmam hatip Ortaokulu seçilmiştir. Bu okulda bulunan on altı sınıf öğrencinin (480 öğrenci) kullandıkları Türkçe örneklem olarak seçilmiştir.

Bulgular
Bu bölümde Gültepe İmam Hatip Ortaokulu’nda bulunan Türkçe öğretmenlerine uygulanan “Sosyal Ağlar Türkçe Kullanım Ölçeği”nin sonuçları değerlendirilmiş ve öğretmenlerin görüşlerinden hareketle öğrencilerin kullandıkları Türkçedeki hatalar ifade edilmeye çalışılmıştır.
Ölçeğimizi değerlendiren Türkçe öğretmenlerinin ortak görüşü olarak 5 ve 8. sınıf öğrencilerinin kullandıkları yabancı kelimeler yaş seviyesinin artmasıyla doğru orantılı olmaktadır. Öğrencilerimiz sosyal ağları etkin bir şekilde kullanmakta, farklı kültürlerle etkileşim içine girip kullandığı Türkçeye yeni kelimeler katmaktadır. Genel Ağ ortamında kullanılmaya başlanan bu kelimeler günlük hayatta da kullanılmaya başlanmakta ve bu değişimlerle öğrencilerimizin cümle yapısı değişmektedir. Öğretmenlerin görüşlerinden hareketle öğrencilerin kullandığı Türkçedeki değişimler üç başlık altında incelenmiştir.“ Sık kullanılan yabancı kelimeler, yanlış kullanılan kelimeler, yanlış kurulan cümleler.”

1.       Sık Kullanılan Yabancı Kelimeler
Tablo:1
 Yabancı Kelimeler                                                                            Türkçe Karşılıkları
detone olmak                                                                                     ses kayması, tonu bulamama
fenomen
                                                                                             görüngü ve olay, olağanüstü şey,
marjinal
                                                                                                sıra dışı, uç, uçta
free
                                                                                                      serbest, bedava
documentry
                                                                                        belgesel

start almak
                                                                                          başlamak
center
                                                                                                 merkez
relax olmak
                                                                                         rahatlamak
e-mail
                                                                                                  e-ileti
komünikasyon
                                                                                   iletişim
cv
                                                                                                          özgeçmiş
okey
                                                                                                    tamam
trend
                                                                                                    eğilim
spontane
                                                                                             kendiliğinden
link
                                                                                                      bağlantı

exit
                                                                                                       çıkış
check etmek
                                                                                       kontrol etmek
feedback
                                                                                             geribildirim
full-time
                                                                                              tam gün
koordinasyon
                                                                                     eşgüdüm
adapte olmak
                                                                                      uyum sağlamak
laptop
                                                                                                  dizüstü bilgisayar
provoke etmek
                                                                                  kışkırtmak
jenerasyon
                                                                                          nesil, kuşak

objektif
                                                                                                nesnel, tarafsız
star
                                                                                                       yıldız
perspektif
                                                                                           bakış açısı
entegre olmak
                                                                                    bütünleşmek
nick name
                                                                                           takma ad
partner
                                                                                               
okeylemek
                                                                                          onaylamak


Tablo:1 incelendiğinde öğrencilerimizin sosyal ağlarda kullandığı en sık kelimeler belirtilmektedir. Genel Ağ dilinin İngilizce olması ve teknolojik gelişmelerin gelişmiş ülkelerden başlayarak ülkemize doğru bir yol seyretmesi, kullanılan terimlerin de yabancı olmasına neden olmaktadır. Yabancı kaynaklı kelimelerin dilimize girişiyle birlikte bu kelimelere karşılık olan Türkçe kelimelerin kullanımı azalmaya başlamaktadır. Bu durum zamanla Türkçe kökenli bir kelimenin unutulmasına yol açmaktadır. Kullanımdan düşen her Türkçe kelime, kültürümüzden bir parçayı koparıp götürecektir. Çünkü kelimelerimiz deyimlerimizde, atasözlerimizde, manilerimizde, bilmecelerimizde, türkülerimizde, şarkılarımızda, şiirlerimizde, destanlarımızda yaşamaktadır. Bir kelimeyi kaybetme­miz demek, bu kelimenin geçtiği bir deyimi, bir atasözünü, bir bilmeceyi kaybetmek demektir. Geçmişte yaşanan toplumsal olayları kısa ve özlü sözlerle anlatan deyimlerimizin, atasözlerimizin kaybolması ise geçmişimizle bugünümüz arasındaki bağların kopması anlamına gelmektedir.
2.       Yanlış Kullanılan Kelimeler
Tablo:2
___________________________________________________________________________________
Yanlış Kullanım                                                                              Doğru Kullanım
___________________________________________________________________________________
Mrb                                                                                                      Merhaba
Nbr                                                                                                       Ne haber
Nslsn                                                                                                    Nasılsın
Şmd                                                                                                      Şimdi
Ok                                                                                                        Oldu
Cnm                                                                                                     Canım
Tmm                                                                                                     Tamam
Grş                                                                                                       Görüşürüz
Ewt                                                                                                       Evet
Slm                                                                                                       Selam
Herkez                                                                                                 Herkes
Taxi                                                                                                      Taksi
Bnm                                                                                                     Benim
Msj                                                                                                       Mesaj
Sry                                                                                                        Üzgünüm
Ynlz                                                                                                      Yalnız
Slm                                                                                                       Selam
Öpt                                                                                                       Öptüm
Kib                                                                                                        Kendine iyi bak
Sa                                                                                                         Selamün Aleyküm

Tablo:2’de öğrencilerin sosyal ağlardan hareketle ileti dilinde de sıkça kullandıkları kelimeler belirtilmiştir. Bunlar, öğrencilerin kolay söyleyiş özelliğinden hareketle sosyal ağlarda hızlı iletişim kurabilmek amacıyla ürettikleri bir yazı türüdür. Bu yazı türünde ünlü harflerin kullanılmadığı göze çarpmaktadır. Sosyal ağların kültürümüze etkisinden kaynaklanan bu etki dilimizin doğru kullanılmasına ve gelişimine engel olmaktadır.

3.       Yanlış Kurulan Cümleler

Tablo:3
Yanlış Cümleler                                                                                 Doğru Cümlerler
___________________________________________________________________________________
Yhaa cook gzl olmus cnm saol yha! :D                                            Çok güzel olmuş canım. Sağ ol.
Ayyhh cook gzl olmus yhaa thanks xD                                           Çok güzel olmuş, teşekkürler.
Ouuff Cok sıkıldımm!                                                                        Çok sıkıldım.
ookk Dattluu çıkmışsın yhaa xD                                                       Çok tatlı çıkmışsın.
Wauwww Tskrlr spr almus :P:P:P                                                   Teşekkürler, süper olmuş.
coook kotu cikmisizz sil bu fotoyuuu!!!                                         Çok kötü çıkmışız. Bu fotoğrafı sil. 
bu Adam ndn war bu fotodaa!                                                        Bu adam bu fotoğrafta neden var?


Tablo:3 incelendiğinde öğrencilerin cümleleri yanlış kurduğu ve sözcükleri yanlış kullandığı görülmektedir. Anlamsız kelimelerin yanında Türkçe kurulan cümlelerde yabancı sözcüklerin kullanıldığı görülmektedir. Harf tekrarlarının sıkça olduğu ve genellikle kısa cümlelerin tercih edildiği bulgular arasındadır. Günümüzde sıkça konuşulan kuşak farklılığının en büyük göstergesi bu tabloda göze çarpmaktadır. Sosyal ağların etkisiyle konuşma dili ile yazı dili arasında olumsuz anlamda bir değişim ve farklılık göze çarpmaktadır.

Tartışma ve Sonuç
İnsanoğlunun en önemli iletişim aracı olan dilin değişim ve gelişim içinde olduğu ve sosyal ağlar aracılığıyla bu değişim ve gelişimin hat safhalara ulaştığı bu araştırmada bir kez daha ortaya çıkmıştır. Bizim dilimiz olan Türkçe ise bu değişimden nasibini almaktadır. Bu araştırmada 5 ve 8. sınıf öğrencileri üzerinde sosyal ağların Türkçeye olan etkisi inceleme konusu olarak seçilmiş ve Türkçe öğretmenlerinin görüşlerinden hareketle değerlendirmelere ulaşılmıştır. Bu değerlendirmelere göre:

·         Yabancı kelimeler sıkça kullanılmaktadır.
·         Ünlü harfler kelimelerden atılmaktadır.
·         Türkçe cümle yapısı kullanılmamaktadır.
·         Anlamsız söz grupları kullanılmaktadır.
·         Harf tekrarlarına sıklıkla yer verilmektedir.
·         Noktalama işaretleri önemsenmemektedir.
·         Büyük harflerin yazımı hatalı kullanılmaktadır.

Sonuç olarak öğrencilerin kullandığı konuşma dili ile yazı dili arasında büyük farklılıklar vardır. Öğrencilerin Türkçeyi önemsememesi kültürümüzün taşıyıcısı olan dili yıpratmakta ve yozlaştırmaktadır. Yapılması gereken öğrencilere sosyal ağların doğru kullanımı hakkında eğitim verilerek dilin önemi kavratılmalıdır.  Bu çalışmalar okul düzeyinde yapılmakla kalınmamalı bir devlet politikası haline getirilmelidir.



Kaynakça
1.       Akkoyunlu, B. ve Soylu, M. Y. (2011). Sosyal iletişim ağları ve dilin yanlış kullanımı üzerine nitel bir çalışma. İlköğretim Online, 10(2), 441-453.
2.       Budak, Y. (2000). Sözcük Öğretimi ve Sözlüğün İşlevi. Dil Dergisi. S. 92

3.       Özbay, M. Melanlıoğlu, D. (Haziran 2008).Yüzüncü Yıl Üniversitesi. Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt:V, Sayı:I, ss.30-45  Erişim Tarihi: 10 Aralık 2015,  http://efdergi.yyu.edu.tr
4.       Öktem, A. (2005). Araştırma Modelleri. Ankara

5.       Socialbakers(2011). Facebook statistics turkey.

6.       Yaman, H. Erdoğan, Y. (2007). İnternet Kullanımının Türkçeye Etkileri.  Journal of Language and Linguistic Studies Vol.3, No.2  Erişim tarihi: 11 Aralık 2015, http://www.jlls.org






[1] Öğretmen, Gültepe İmam Hatip Ortaokulu, İstanbul, Türkiye,
[2] Öğretmen, Gültepe İmam Hatip Ortaokulu, İstanbul, Türkiye, 

2 yorum:

Blogger tarafından desteklenmektedir.